شناسایی گونه‌های معرف شدت‌های مختلف چرایی با استفاده از آنالیز شیب تغییرات در مراتع نیمه استپی فریدن اصفهان

پایش و تفسیر نحوه تغییرات پوشش گیاهی نسبت به شرایط مختلف اکولوژیکی و مدیریتی به عنوان یک پیش‌نیاز جهت دستیابی به مدیریت پایدار در اکوسیستم‌های مرتعی مطرح است. این مطالعه با هدف بررسی عکس‌العمل گونه‌های مرتعی به شدت‌های مختلف چرایی، در 31 مکان مرتعی نیمه‌استپی منطقه فریدن اصفهان انجام شد. مکان‌های مرتعی با شرایط اکولوژیکی نسبتا مشابه و با شدت‌های چرایی متفاوت انتخاب و فراوانی گونه‌های گیاهی در هر مکان مطالعاتی با استفاده از روش قدم نقطه در امتداد 4 ترانسکت متعامد 30 متری اندازه‌گیری شد. داده‌ها با استفاده از آنالیز تحلیل تطبیقی قوس‌گیری شده (DCA) و آنالیز مرکزی تجزیه‌ مولفه‌های اصلی (CPCA) در نرم افزار آماری ISPD رج‌بندی شدند. بر اساس نتیجه‌ تجزیه و تحلیل‌های رگرسیونی بین فراوانی گونه‌های گیاهی و محور اول آنالیز CPCA (که بیانگر موقعیت مکان‌های مرتعی در یک شیب چرایی بود)، گونه‌های با مقدار شاخص پذیرش بالاتر از 5/0 که ضریب تبیین آنها نیز بالاتر از 3/0 بود، به عنوان گونه‌های معرف شدت چرایی انتخاب شدند. از 34 گونه‌ گیاهی مطالعه شده، تعداد 5 گونه‌ به شکل کمی به عنوان گونه‌های معرف شدت‌های مختلف چرایی تعیین شدند که Agropyron trichophorum به عنوان گونه کم شونده، Hordeum bulbosum وAcanthophyllum microcephalum به عنوان گونه‌های زیاد‌شونده و Astragalus verus و Cousinia bachtiarica به عنوان گونه‌های مهاجم معرفی شدند. بررسی تغییرات فراوانی این گونه‌های معرف، می‌تواند گویای تغییرات مثبت و منفی در ترکیب گیاهی از لحاظ ارزش چرایی منطقه مورد مطالعه باشد و مدیران مرتع با بررسی تغییرات فراوانی این گونه‌های گیاهی می‌توانند راهکارهای مدیریتی مناسب را اتخاذ نمایند.